Η Θεσσαλονίκη μετατρέπεται σε ψηφιακό hub έρευνας και καινοτομίας για τη ΝΑ Ευρώπη

Στο μεγαλύτερο ψηφιακό hub έρευνας και καινοτομίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης φιλοδοξεί να μετατραπεί η Θεσσαλονίκη, έχοντας ως όπλα στη φαρέτρα της την αστείρευτη δεξαμενή του ανθρώπινου δυναμικού της, τη συνεχή ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων, το σημαντικό έργο τοπικών ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων καθώς και το πλούσιο επιστημονικό υπόβαθρο της εκπαιδευτικής της κοινότητας.

Μπορεί το 2020 να έπληξε καίρια το σύνολο σχεδόν των κλάδων της οικονομίας παγκοσμίως, ωστόσο για τη Θεσσαλονίκη μπορεί κάλλιστα να χαρακτηριστεί ως έτος ορόσημο για την προσέλκυση επενδύσεων στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας.

Η σημαντικότερη εξ αυτών είναι το Ψηφιακό Κέντρο Τεχνολογίας της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας Pfizer, η οποία έχει ήδη προχωρήσει σε πάνω από 200 προσλήψεις, αριθμός που αναμένεται να πολλαπλασιαστεί, καθώς στον σχεδιασμό προβλέπεται και η δημιουργία δεύτερου ψηφιακού hub. Σε λειτουργία βρίσκεται από τον Σεπτέμβριο και το Διεθνές Κέντρο Επιτάχυνσης Ψηφιακού Μετασχηματισμού της αμερικανικής Cisco στον χώρο των πρώην δημοτικών σφαγείων, στη δυτική Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, προχωρούν οι διαδικασίες για τη δημιουργία του Τεχνολογικού Πάρκου 4ης Γενιάς «Thess Intec», στην περιοχή της Περαίας, που φιλοδοξεί να προσελκύσει τα R & D τμήματα μεγάλων ελληνικών και ξένων εταιρειών.

Η ερευνητική κοινότητα της Θεσσαλονίκης δείχνει τον δρόμο

Το υπόβαθρο βέβαια έχει δημιουργηθεί από το πλούσιο έργο της ερευνητικής κοινότητας της πόλης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το κορυφαίο στην Ελλάδα Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), που τα τελευταία χρόνια έχει σταθερά τζίρο άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Σε όρους προσέλκυσης ανταγωνιστικών πόρων, αυτό μεταφράζεται σε άμεση συνεισφορά στην τοπική οικονομία ύψους άνω των 37 εκατομμυρίων ευρώ τον χρόνο, ενώ η έμμεση συνεισφορά κρίνεται προφανώς πολλαπλάσια, καθώς το Κέντρο απασχολεί περισσότερα από 1.000 άτομα προσωπικό και συνεργάζεται με πολύ μεγάλο αριθμό ελληνικών εταιρειών για την υλοποίηση και την προώθηση των δράσεών του.

Κατά τη διάρκεια του πανδημικού 2020, το ΕΚΕΤΑ υπέγραψε και υλοποίησε περί τα 85 συμβόλαια συνεργασίας με τη βιομηχανία, ύψους άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ την ίδια χρονιά ξεκίνησαν στο Κέντρο περισσότερα από 140 νέα ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα, διάρκειας κατά μέσο όρο τριών ετών και συνολικού ύψους χρηματοδότησης, άνω των 60 εκ. Ευρώ.

Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΚΕΤΑ, Δημήτρης Τζοβάρας, το υψηλού επιστημονικού επιπέδου έργο που παράγεται στο ΕΚΕΤΑ και η τεχνογνωσία αιχμής που έχει αναπτυχθεί όλα αυτά τα χρόνια οδηγούν στην ανάπτυξη προϊόντων υψηλής ποιότητας με στόχο τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για τους συνεργάτες του Κέντρου. Με αυτά τα δεδομένα, το ΕΚΕΤΑ έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον ξένων και ελληνικών επιχειρήσεων στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, ειδικότερα σε προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης και στον τομέα της ενέργειας κυρίως σε προϊόντα της χημικής βιομηχανίας. Αξίζει να σημειωθεί πως ενδιαφέρον αναπτύσσεται και στους τομείς της υγείας και διατροφής, των πράσινων και βιώσιμων εφαρμογών αλλά και της έξυπνης γεωργίας.

Στόχος του ΕΚΕΤΑ για το 2021 αλλά και μετέπειτα, είναι η διατήρησή του ως πόλου καινοτομίας στις κύριες ερευνητικές του κατευθύνσεις και η κατάλληλη προσαρμογή του Κέντρου προκειμένου να  ανταποκριθεί βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα στις επικείμενες προκλήσεις. «Το επόμενο χρονικό διάστημα θα εστιάσουμε στην ευθυγράμμιση του ΕΚΕΤΑ με τις εμβληματικές δράσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Απώτερος στόχος είναι η προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας, προκειμένου το Κέντρο να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη Βιομηχανική Επανάσταση 4.0 (Industry 4.0)» επισημαίνει ο κ. Τζοβάρας. Προς την επίτευξη αυτού του στόχου πρόκειται να αναπτυχθούν νέες δράσεις βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας στα πεδία της τεχνητής νοημοσύνης, των τεχνολογιών χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, της ολιστικής προσέγγισης υγείας-διατροφής, των πράσινων και βιώσιμων μεταφορών καθώς και της βιο-οικονομίας και κυκλικής οικονομίας.

Εργαστήριο Νανολογίας

Ένα ακόμα «παιδί» της ερευνητικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης που πρωτοπορεί στον τομέα του είναι και το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας του ΑΠΘ, που ενδεικτικά το 2020 ανέπτυξε για τις ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας υψηλές μάσκες προστασίας για τον κορωνοϊό με νανοφίλτρα αλλά και rapid test με χρήση της νανοτεχνολογίας, ενώ καινοτομεί και στην ανάπτυξη οργανικών εκτυπωμένων ηλεκτρονικών. Το Εργαστήριο έχει συνεργαστεί τα τελευταία χρόνια με δεκάδες εταιρείες, ελληνικές και ευρωπαϊκές, και απασχολεί 30 μέλη προσωπικό, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως κάθε χρόνο προετοιμάζει, μέσω πρακτικής άσκησης, περίπου 20 μεταπτυχιακούς φοιτητές προκειμένου να είναι κατάλληλα εφοδιασμένοι για την αγορά εργασίας.

Σημαντική, ωστόσο, συμβολή στην ερευνητική κοινότητα της πόλης αλλά και στην τοπική οικονομία αναμένεται να προσδώσει η ίδρυση του Εθνικού Κέντρου Νανοτεχνολογίας, Νανοϊατρικής και Οργανικών Ηλεκτρονικών (ΕΚΝΟΗ), εφόσον «ξεκολλήσει» από τα συρτάρια του υπουργείου Παιδείας. Πρόκειται για ένα μεγάλο project επέκτασης του Εργαστηρίου, που, όπως σημειώνει ο καθηγητής και διευθυντής του, Στέργιος Λογοθετίδης, εκτιμάται ότι θα αποφέρει στη Θεσσαλονίκη αλλά και την Ελλάδα επενδυτικά κεφάλαια ύψους 1,5 με 2 δισ. ευρώ και θα έχει ετησίως οικονομικό αποτύπωμα στην πόλη 150 εκατ. ευρώ με δυναμική 500 ερευνητών. Για το μεγαλεπίβολο εγχείρημα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρόκειται να διαθέσει το ποσό των 51,9 εκατ. ευρώ, ενώ το project έχει ήδη λάβει την απαιτούμενη έγκριση του ΑΠΘ. Εδώ και δύο χρόνια ωστόσο οι ενέργειες για την προώθηση της ίδρυσης του ΕΚΝΟΗ έχουν παγώσει, καθώς, λόγω πολιτικών συγκυριών (αλλαγή κυβέρνησης αλλά και ανασχηματισμοί), δεν έχει ακόμη υπογραφεί η σχετική έγκριση από το υπουργείο Παιδείας για να προχωρήσουν οι διαδικασίες και η εκταμίευση των ευρωπαϊκών πόρων.

Ζώνη Καινοτομίας

Καθοριστικό ρόλο για την καινοτομία αναμένεται να επιτελέσει και η δημιουργία του πρώτου ελληνικού Digital Innovation Hub στον τομέα της Αγροδιατροφής υπό τον συντονισμό της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας. Το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο του Κέντρου έχει ήδη ολοκληρωθεί και βρίσκεται στο Προεδρικό Μέγαρο για να λάβει Προεδρικό Διάταγμα, με τον πρόεδρο της ΑΖΚ, Κυριάκο Λουφάκη, να εκτιμά πως μέχρι τον προσεχή Απρίλιο ή Μάιο θα έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες ενέργειες για να προχωρήσει η διαδικασία δημιουργίας του. Ο κ. Λουφάκης χαρακτηρίζει την ΑΖΚ ως έναν διευκολυντή υπό την ομπρέλα του οποίου άτομα με καινοτόμες ιδέες θα δουλέψουν στην οικονομία της γνώσης με μεγαλύτερες προοπτικές γρήγορης ένταξης στην αγορά εργασίας. Στόχος της Ζώνης Καινοτομίας είναι αφενός το mentoring για startuppers αλλά και το brain gain και αφετέρου η δημιουργία προϋποθέσεων και κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό έπαιξε κομβικό ρόλο στη δημιουργία του Thess Intec, συμμετέχει στην πρωτοβουλία του ΟΚ!Thess του δήμου Θεσσαλονίκης και διοργανώνει προγράμματα και εκδηλώσεις με στόχο την εκπαίδευση αλλά και την ενθάρρυνση νέων να μετασχηματίσουν την ιδέα τους σε προϊόν ή επιχείρηση προς όφελος της οικονομίας της πόλης. Και μπορεί η πανδημία να φρέναρε ενέργειες που η Ζώνη Καινοτομίας είχε προγραμματίσει στο σύγχρονο κτήριο που μετεγκαταστάθηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ωστόσο δημιούργησε και τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών στον τομέα της τηλεκπαίδευσης, της τηλεργασίας και της εκ μακρόθεν υποστήριξης.

Πηγή: voria.gr