Ελβετική τρικυμία σαρώνει τις αγορές

Ισχυροί τριγμοί «made in Switzerland» ταρακούνησαν το παγκόσμιο οικονομικό οικοδόμημα, μετά την κίνηση της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας (SNB) να άρει το ανώτατο όριο διακύμανσης του νομίσματός της με το ευρώ, με την οποία αλλάζει ριζικά το τοπίο στην αγορά συναλλάγματος.

Η απόφαση-σοκ δεν ήταν… αναίμακτη καθώς πολλοί διαπραγματευτές από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Λονδίνο και τη Νέα Ζηλανδία «παγιδεύτηκαν» με αποτέλεσμα να παρουσιαστούν φαινόμενα ολικής απώλειας επενδυμένων κεφαλαίων και να σκάσουν τα πρώτα «κανόνια», ενώ προκλήθηκαν ισχυροί κλυδωνισμοί σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης με μεγάλη έκθεση στο ελβετικό νόμισμα.

Μεταξύ των «θυμάτων» και ο πρώην διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελβετίας και νυν στέλεχος της Blackrock, Φιλίπ Χίλντμπραντ, που φέρεται ότι κερδοσκόπησε γνωρίζοντας τις πληροφορίες για την άνοδο του φράγκου.

Μετά από σχετική έρευνα, ο γενικός εισαγγελέας του άσκησε δίωξη με την κατηγορία της «προδοσίας εθνικών μυστικών», καθώς όπως αποκαλύφθηκε η σύζυγός του πριν από μία εβδομάδα μετέτρεψε 400.000 δολάρια σε ελβετικό φράγκο καταγράφοντας τρελά κέρδη από την ανατίμηση του νομίσματος που χθες διαπραγματευόταν στο 1,012 ευρώ.

Επιχειρώντας να ερμηνεύσουν την παρέμβαση της SNB, μία από τις πιο δραματικές στην αγορά συναλλάγματος των τελευταίων δεκαετιών, διεθνείς αναλυτές την απέδωσαν στο γεγονός ότι οι Ελβετοί τραπεζίτες ένιωσαν να συνθλίβονται μεταξύ του ευρώ και του δολαρίου: ειδικότερα, είδαν τον ισολογισμό της κεντρικής τράπεζας να επιβαρύνεται επικίνδυνα με τεράστιες ποσότητες ευρώ το οποίο όσο και αν το αγόραζαν αυτό δεν σταματούσε να πέφτει. Αποφάσισαν, λοιπόν, να σπάσουν τον δεσμό αυτόν διακινδυνεύοντας μια ανατίμηση που έφτασε κάποια στιγμή ακόμη και το 40%!

Μάλιστα η παρέμβασή τους έγινε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, μια εβδομάδα πριν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοινώσει πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που θα πιέσει το ευρώ ακόμη χαμηλότερα και πριν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αυξήσει τα επιτόκια στέλνοντας το δολάριο υψηλότερα.

Η αναστάτωση από την απότομη ανατίμηση του νομίσματος της Ελβετίας έγινε εντονότερα αισθητή στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης: το πολωνικό ζλότι, το ουγγρικό φιορίνι, το ρουμανικό λέου και το βουλγάρικο λέβα ήταν τα τέσσερα νομίσματα που σημείωσαν τη μεγαλύτερη υποχώρηση από όλα έναντι του φράγκου λόγω της μεγάλης διάδοσής του στις χώρες αυτές.

Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η πραγματική έκθεση των τραπεζών σε Πολωνία και Ουγγαρία έχει περιοριστεί μετά τη «μεγάλη ύφεση», οπότε οι ρυθμιστικές αρχές επενέβησαν για να χαλιναγωγήσουν τον μέχρι τότε δημοφιλέστατο δανεισμό σε φράγκα, ο οποίος εξελίχθηκε σε «πληγή» με την ανάδειξη του ελβετικού νομίσματος σε (ακριβό) «ασφαλές καταφύγιο» εν καιρώ κρίσης.

Ετσι, οι πολωνικές τράπεζες είχαν στους ισολογισμούς τους στα τέλη Νοεμβρίου στεγαστικά δάνεια σε ελβετικά φράγκα ύψους 36 δισ. δολαρίων (46% του συνόλου), όμως στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για παλαιά δάνεια και το επιτόκιο είναι κυμαινόμενο, ακολουθώντας αυτό της ελβετικής κεντρικής τράπεζας, το οποίο χθες μειώθηκε. Η ανατίμηση, ωστόσο, του φράγκου αναμένεται να θίξει 500.000 νοικοκυριά, γεγονός που αναπόφευκτα θα εντείνει τις πολιτικές πιέσεις για ευνοϊκές ρυθμίσεις – και μάλιστα σε προεκλογική χρονιά.

Στην Ουγγαρία, η κυβέρνηση Ορμπαν προτίμησε ριζοσπαστικότερες λύσεις. Υποχρέωσε τις τράπεζες να μετατρέψουν τα στεγαστικά δάνεια σε συνάλλαγμα (συνολικού ύψους 3,3 τρισ. φιορινίων ήτοι 12 δισ. δολαρίων) στο εγχώριο νόμισμα. Βάσει νόμου που υιοθετήθηκε πέρυσι, η διαδικασία της μετατροπής οφείλει να ολοκληρωθεί εντός του 2015.

«Λουκέτα» και ζημιές

Η ξαφνική κίνηση της SΝΒ δημιούργησε μεγάλη αναταραχή στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, η οποία συνοδεύτηκε από «λουκέτα» και μεγάλες ζημιές. Στα πρώτα «θύματα» περιλαμβάνεται η Alpari στη Μεγάλη Βρετανία η οποία κατέθεσε αίτηση χρεοκοπίας, καθώς οι περισσότεροι πελάτες της υπέστησαν ζημίες που υπερβαίνουν το ενεργητικό των λογαριασμών τους. Ακόμη η Global Brokers NZ Ltd (Excel Markets) με έδρα στη Νέα Ζηλανδία ανέφερε ότι δεν μπορεί πλέον να συμμορφωθεί με τις κανονιστικές απαιτήσεις για ελάχιστα κεφάλαια ύψους 1 εκατ. δολ. Νέας Ζηλανδίας (782.500 δολαρίων). Είχε προηγηθεί η IG Group, η οποία προειδοποίησε ότι ενδέχεται να αντιμετωπίσει ζημίες 30 εκατ. στερλινών ως αποτέλεσμα των έντονων διακυμάνσεων στην αγορά συναλλάγματος, ενώ και η FXCM, η οποία είναι εισηγμένη στην αγορά της Νέας Υόρκης δήλωσε ότι υπάρχουν αρνητικές θέσεις πελατών ύψους 225 εκατ. ευρώ.

Πηγή: Έθνος