Η τηλεόραση «υιοθετεί» το σινεμά

Μέχρι πριν από 1-2 χρόνια οι παραγωγοί του Χόλιγουντ, ψάχνοντας τρόπους για εύκολο κέρδος, στρέφονταν στην τηλεόραση για σενάρια και έτοιμη πελατεία. Οι δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές μετατρέπονταν σε ακόμα δημοφιλέστερες ταινίες, με τους ίδιους ή διαφορετικούς ηθοποιούς στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, και βέβαια με το διαρκές «κλείσιμο του ματιού» για ένα κοινό ήδη εξοικειωμένο με τους κώδικες της σειράς. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο αυτή η κατάσταση έχει αντιστραφεί τελείως.

To 1992 o Ντέιβιντ Λιντς πείστηκε να μεταφέρει την εμβληματική σειρά του «Twin Peaks» στη μεγάλη οθόνη, με τη φιλοδοξία να φέρει σε μεγαλύτερη κλίμακα μια ήδη πετυχημένη συνταγή. Το αποτέλεσμα ήταν μάλλον αμήχανο αφού και ο ίδιος ο Λιντς -αν και κορυφαίος δημιουργός- ήταν πλέον φανερά σε φάση αλλαγής των εκφραστικών μέσων που καθιέρωσαν τη σειρά. Ακόμη πιο απογοητευτικά ήταν ωστόσο τα αποτελέσματα με άλλες μεταφορές όπως εκείνες των «Αγγέλων του Τσάρλι», του «Miami Vice» και του «Sex and the City». Μιλάμε επί της ουσίας για προχειροφτιαγμένες, ανέμπνευστες ιστορίες, γυμνωμένες από την ατμόσφαιρα και τις αρετές των σειρών που έχτισαν σχέση αγάπης με το κοινό· οι παραπάνω ταινίες πέτυχαν μεν τον αντικειμενικό σκοπό τους -τη διάκριση στο box office- αλλά ξεχάστηκαν γρήγορα ή και λοιδορήθηκαν από τους πιστούς των αντίστοιχων franchise.

Τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχει ένα ολόκληρο κύμα σειρών οι οποίες «πατούν» πάνω σε γνωστούς και επιτυχημένους τίτλους ταινιών του παρελθόντος, είτε μακρινού είτε του πιο πρόσφατου. Το εξαιρετικό «Fargo» των αδερφών Κοέν, για παράδειγμα, μεταφέρθηκε εξίσου ωραία στην τηλεόραση με πρωταγωνιστές όπως ο Μπίλι Μπομπ Θόρντον και ο Μάρτιν Φρίμαν. Η επιτυχία της σειράς μάλιστα ήταν τέτοια, που λειτούργησε σαν βότσαλο στη λίμνη προκαλώντας την έναρξη δεκάδων παρόμοιων παραγωγών, οι οποίες είναι ήδη σε εξέλιξη ή προγραμματίζονται για το μέλλον. Από αυτές βέβαια δεν θα μπορούσε να λείπει και ο ταχύτατα αναπτυσσόμενος κόσμος των κόμικς, με τα τηλεοπτικά «Constantine» και «Agents of S.H.I.E.L.D» να εξαργυρώνουν τις αντίστοιχες κινηματογραφικές επιτυχίες.

Εκφραστική ελευθερία

Πολλοί θα μπορούσαν να μιλήσουν για ξαναζεσταμένο φαγητό· για την ίδια δηλαδή κερδοσκοπική τάση που κατέλαβε τα προηγούμενα χρόνια και τον κινηματογράφο με πολύ φτωχά όπως είδαμε αποτελέσματα. Η διαφορά ωστόσο με την αντίστροφη διαδικασία που περιγράφηκε παραπάνω είναι καθαρά ποιοτική. Συγκεκριμένα, οι παραγωγοί των τηλεοπτικών σειρών, εκμεταλλευόμενοι τα πολλά χρήματα που πλέον αφειδώς ρέουν στο μέσο τους, καθώς και τη μεγάλη εκφραστική ελευθερία που αυτό προσφέρει, συναγωνίζονται ή και ξεπερνούν τα κινηματογραφικά τους πρότυπα. Φυσικά υπάρχουν και από αυτή την πλευρά αποτυχίες, όπως το επιεικώς απαράδεκτο «Rosemary’s Baby» που έμεινε πολύ μακριά από το κλασικό φιλμ του Πολάνσκι, αυτές όμως αποτελούν την εξαίρεση. Ο κανόνας είναι πιο κοντά σε σειρές όπως ο εξαιρετικός «Hannibal» του τηλεοπτικού δικτύου NBC, ο οποίος μεταφέρει ιδανικά την ατμόσφαιρα τόσο των διάσημων ταινιών με τον Αντονι Χόπκινς όσο και των βιβλίων του Τόμας Χάρις. Τοποθετώντας τον «ψαρωτικό» Δανό Μαντς Μίκελσεν («Το Κυνήγι») στον πρωταγωνιστικό ρόλο του ψυχίατρου με τις… ιδιαίτερες ορέξεις και σενάριο πολύ εφευρετικό, ειδικά από τη δεύτερη σεζόν και έπειτα η σειρά έχει κερδίσει φανατικούς θαυμαστές όπως και την πολυπόθητη ανανέωση για το νέο έτος.

Τότε (το 2015) θα έχουμε επιπλέον αρκετές νέες μεταφορές στη μικρή οθόνη ξεκινώντας ήδη από τον Ιανουάριο με το «12 Πίθηκοι», το οποίο φιλοδοξεί να φανεί αντάξιο της πρωτοποριακής ταινίας του Τέρι Γκίλιαμ από το 1995. Κατά τα λοιπά, υπάρχει το «Big», βασισμένο στη γνωστή κωμωδία η οποία εν πολλοίς «έφτιαξε» το όνομα του Τομ Χανκς, το «Scream» του γνωστού μασκοφόρου δολοφόνου και το φουτουριστικό «Minority Report», στα χνάρια του θρίλερ φαντασίας του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Πιο αναμενόμενη από όλα ίσως, η μεταφορά του πολύ αξιόλογου (και υποτιμημένου) «Νησιού των Καταραμένων» για το HBO, υπό την καθοδήγηση μάλιστα του ίδιου του Μάρτιν Σκορσέζε.

Πού οφείλεται όμως η επιτυχία της τηλεόρασης σε σχέση με το σινεμά; Οπως αναφέρθηκε ήδη, το θέμα είναι ποιοτικό, όμως πρέπει να επισημανθεί πως η επιτυχία της σύγχρονης τηλεόρασης εντοπίζεται εν μέρει και στην ίδια τη φύση της. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, η σχέση μεταξύ θεατή και τηλεοπτικής σειράς εμπεριέχει αποδεδειγμένα κάτι σχεδόν το εξαρτησιογόνο. Περιμένουμε τις αγαπημένες μας σειρές τις προκαθορισμένες μέρες, συμπάσχουμε με τους ήρωές τους και «μελαγχολούμε» όταν η προβολή τους αναβάλλεται λόγω κάποιας μυστηριώδους αμερικανικής γιορτής. Αυτή η σχέση προφανώς χτίζεται και στις μεταφορές των κινηματογραφικών ταινιών, όπου καθόλου τυχαία (και πολύ τηλεοπτικά) οι κεντρικοί χαρακτήρες περιγράφονται σε έξτρα βάθος προκειμένου να βρεθούν οι κώδικες ταύτισης με το κοινό. Επιπλέον, εκεί οι τηλεοπτικοί παραγωγοί έχουν πολύ περισσότερη άνεση χώρου και χρόνου να αναπτύξουν τις καλές ιδέες που έκαναν τις ταινίες να ξεχωρίζουν αλλά και να τις εμπλουτίσουν με νέες, οι οποίες εκ των πραγμάτων δεν θα χωρούσαν ποτέ στο σινεμά.

Πηγή: Καθημερινή