Ιωάννα Λιούτα Μέρα25: Κινδυνεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποτύχει εν μέσω της κρίσης του κορονοϊού;

Το χάσμα στην Ευρώπη μεταξύ του πλούσιου Βορρά και του φτωχού Νότου γίνεται όλο και μεγαλύτερο.

Η Καγκελάριος κ.Angela Merkel, ρωτήθηκε σε συνέντευξη τύπου τι θα κάνει για να βοηθήσει την Ιταλία και την Ισπανία, τις δύο χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τον κορονοϊό. Η απάντησή της ήταν ότι η Γερμανία βοηθά και θα συνεχίσει να το κάνει. Φανερά ενοχλημένη η κ. Merkel τόνισε ότι η ευημερία της Ευρώπης δεν είναι μόνο θέμα αλληλεγγύης αλλά και προσωπική της επιδίωξη.

     Οι κινήσεις της Γερμανίας  μπορούν να προβλεφθούν αν δούμε πως λειτούργησε στο παρελθόν. Σε όλη την διάρκεια της οικονομικής κρίσης, το Βερολίνο πρέσβευε την άποψη: οι χώρες να λαμβάνουν την απαραίτητη  οικονομική βοήθεια, υπό προϋποθέσεις αυστηρών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων. Η Γερμανία διαθέτει ήδη σημαντικά ποσά για την οικονομία της  περίπου 7% του ΑΕΠ. Καθώς η οικονομική κρίση επιδεινώνεται η πίεση προς την κ. Merkel θα είναι μεγαλύτερη τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό.

   Ο κ.Donald  Tusk ,ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού  Συμβουλίου , προέτρεψε την Γερμανία  -σε συνέντευξη του στο spiegel-  να επιδείξει περισσότερη αλληλεγγύη στις πιο αδύναμες χώρες . Η Γερμανία ,συνέχισε ο κ. Tusk, μπορεί να κάνει περισσότερα για την ανοικοδόμηση του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος από τις επιπτώσεις του κορονοϊού. ¨Η πανδημία μας επηρεάζει όλους και δεν γνωρίζει κανέναν ένοχο, λέει ο κ. Tusk .Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της τρέχουσας κρίσης και της ελληνικής κρίσης χρέους πριν από μερικά χρόνια.”

    Το μεγαλύτερο επιχείρημα για να αναλάβει δράση η Γερμανία είναι ότι η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα. Η ύπαρξη των δύο σοβαρών συνισταμένων : 1η)το τεράστιο χρέος της Ιταλίας. και 2η)τόσο η  γερμανική βιομηχανία  όσο και οι Γερμανικές Τράπεζες είναι εμπλεκόμενες, πιέζουν περισσότερο την Καγκελάριο. Από την άλλη, οι σκεπτικιστές στην Γερμανία υποστηρίζουν  ότι η όποια βοήθεια δεν θα επαναφέρει την προ -κορονοϊού εποχή .

       Οι πολίτες στην Ιταλία και Ισπανία είναι βαθιά απογοητευμένοι από την  αργή και διστακτική αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κάθε κράτος- μέλος λειτούργησε μόνο του στην αντιμετώπιση του  κορονοϊού. Η κ.Λαγκάρντ σε συνέντευξη της έδωσε την εντύπωση  ότι η Ιταλία πρέπει να αντιμετωπίσει η ίδια τα προβλήματά της. Χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία εμφανίζονται ως σωτήρες, πολύ περισσότερο δε ,στα Δυτικά Βαλκάνια.

     Για την πολιτική κατάσταση σε Ουγγαρία και Πολωνία ρωτήθηκε ο κ. Tusk   λέγοντας χαρακτηριστικά: ”Ο κ. Viktor  Orbαn  στην Ουγγαρία χρησιμοποιεί τον φόβο του ιού για να παγιώσει την εξουσία  του. Κατά την άποψή του, η πορεία της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης  θα αποφασίσει  σε μεγάλο  βαθμό και την συνέχεια του κ. Orbαn .” Επέκρινε έντονα το σχέδιο της Πολωνίας να συνεχίσει τις προσεχείς προεδρικές εκλογές παρά την κρίση του κοροναϊού. ”Ο αρχηγός του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) Jarosław Kaczyński είναι πιο επικίνδυνος από τον Ορμπάν”, λέει ο κ. Tusk .

     Τα νεοφιλελεύθερα προτάγματα των τελευταίων δεκαετιών υπονόμευσαν και υποβάθμισαν το κοινωνικό κράτος, απομείωσαν το προστατευτικό πλαίσιο ,οδηγώντας στην αύξηση των ανισοτήτων. Οι Ευρωπαίοι πολίτες βλέπουν το μέλλον τους ανήσυχοι: η ανεργία   καλπάζει, αυξάνεται η  φτωχοποίηση ,ο φόβος για την μετανάστευση εδραιώνει . Οι οικονομικά ευάλωτοι γίνονται λεία δημαγωγών -λαϊκιστών ,οι οποίοι υπόσχονται παραδείσους  με την έξοδο από την ΕΕ.Η ΕΕ από την άλλη εμφανίζεται αδύναμη να αντιμετωπίσει τις μεγάλες κρίσεις ,προσφέροντας εύφορο έδαφος σε λαϊκιστές και ακροδεξιούς, όπου το μεγάλο τους όπλο είναι η απλοποίηση των προβλημάτων και η αναγωγή τους στην ΕΕ. Διατυμπανίζουν στους Ευρωπαίους ψηφοφόρους ότι η λύση σε όλα τα δεινά τους είναι η έξοδος από την ΕΕ και η επιστροφή στον εθνικισμό.

       Ο Γραμματέας του Μέρα25 ο κ.Γιάνης Βαρουφάκης ήταν ο πρώτος που ζήτησε την έκδοση Ευρω-ομολόγων με την εγγύηση της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας  και προέβλεψε τις αντιδράσεις των χωρών του Βορρά  λέγοντας:

  ”Οι Ολλανδοί και Γερμανοί αποταμιευτές πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι αποταμιεύσεις τους θα ήταν πολύ, πολύ μικρότερες εάν οι χρεωμένοι Ιταλοί, Έλληνες και Ισπανοί δεν είχαν μοιραστεί το ευρώ μαζί τους. Εξάλλου, τα ελλείμματα του Νότου είναι εκείνα που κρατούν την ισοτιμία του ευρώ σε επίπεδο τόσο χαμηλό που επιτρέπει στη Γερμανία και την Ολλανδία να διατηρούν τις καθαρές εξαγωγές τους. Η αξία των Ευρω-ομολόγων, λοιπόν, δεν έχει τίποτα να κάνει με την αλληλεγγύη. Μεταφέροντας χρέος από τις ελλειμματικές χώρες σε μια ισχυρή Ένωση, μειώνοντας ταυτόχρονα το συνολικό χρέος της ευρωζώνης (χάρη στα χαμηλότερα μακροπρόθεσμα επιτόκια που εξασφαλίζει η υψηλότερη πιστοληπτική ικανότητα της ΕΕ), τα Ευρω-ομόλογα θα συγκρατούσαν μια χώρα σαν την Ιταλία εντός του ευρώ, αποτρέποντας έτσι τον εκμηδενισμό των Ολλανδικών και Γερμανικών αποταμιεύσεων΄΄.

ΙΩΑΝΝΑ ΛΙΟΥΤΑ Μέρα25 (Τομέας Οικονομίας και Οικονομικών)

Πολιτική Επιστήμονας, Master of Arts (MA) in Governance and Public

Policies