Ποιοι είναι πραγματικά οι στρατηγικοί κακοπληρωτές

Οι τράπεζες γνωρίζουν πολύ καλά ποιοι δανειολήπτες μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους και ποιοι όχι. Ποιοι πραγματικά έχουν υψηλό εισόδημα και ποιοι όχι. Ποιοι ήταν αυτοί που είχαν δουλειά και ένα καλό εισόδημα και πλήρωναν κανονικά τα δάνειά τους στο παρελθόν και τώρα είναι άνεργοι και προσπαθούν να επιβιώσουν, να ζήσουν τις οικογένειές τους και παράλληλα να σώσουν τα σπίτια τους από τα νύχια των τραπεζών και των distress funds. Τα γνωρίζουν πολύ καλά όλα αυτά οι τράπεζες. Άλλωστε έχουν στη διάθεσή τους τούς φακέλους των δανειοληπτών στους οποίους αναφέρονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Επάγγελμα, εισόδημα, αν κάποιος είναι μεγαλοεπιχειρηματίας, μικρομεσαίος επιχειρηματίας ή μισθωτός. Και μπορούν πολύ εύκολα να δουν ποιοι έχουν ακόμα υψηλό εισόδημα, μειωμένο εισόδημα ή καθόλου εισόδημα. Ένα απλό τηλεφώνημα αρκεί. Άλλωστε, είναι οι ίδιες οι τράπεζες που δίνουν στη δημοσιότητα εκθέσεις με το ποιοι δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια έχουν πραγματικά τεράστια ανάγκη, έχει μειωθεί το εισόδημά τους ή είναι άνεργοι, και ποιοι πραγματικά ζουν ακόμη πλούσια, έχουν χρήματα και περιουσία, αλλά δεν πληρώνουν τα δάνειά τους.

Όπως λένε οι ίδιες οι τράπεζες, πρόκειται για πρόσωπα υψηλού status που διαμένουν σε ακριβά προάστια. Αυτί είναι που εμφανίζονται ως στρατηγικοί κακοπληρωτές, που αθετούν δηλαδή βάσει στρατηγικής την πληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων. Οι τράπεζες έχουν εντοπίσει έναν σημαντικό αριθμό αυτής της κατηγορίας των οφειλετών, μέσα από εμβάσματα που έχουν κάνει στο εξωτερικό, αγορές μέσω καρτών πολυτελών αντικειμένων, κοσμημάτων, αλλά και μέσω του πολυτελούς τρόπου ζωής που κάνουν. Αλλά, παρά το γεγονός ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν είναι φαινόμενο της κρίσης, μέχρι τώρα οι τράπεζες τους άφηναν να δρουν ανενόχλητοι με αποτέλεσμα τη γιγάντωση του προβλήματος μέσα από μια γενικευμένη κατάσταση ατιμωρησίας. Με αποτέλεσμα και οι ίδιες οι τράπεζες, με τη λανθασμένη τακτική τους, να διευρύνουν εν μέσω κρίσης τον ηθικό κίνδυνο, επιβαρύνοντας εκείνους που πραγματικά χρειάζονται βοήθεια και εκείνους που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Η εκτόξευση των «κόκκινων» δανείων στα 107 δισ. ευρώ καθιστά τον εντοπισμό τους άμεση προτεραιότητα, στον βαθμό που πρόκειται για κατηγορία οφειλετών με υψηλά δάνεια, υποστηρίζουν οι τράπεζες. Αλλά το ότι δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι τώρα αποτελεί εγκληματική αμέλεια των ίδιων των τραπεζικών στελεχών προς τις τράπεζές τους. Κι αυτό οι τραπεζίτες το γνωρίζουν καλά. Όπως γνώριζαν ότι όταν μοίραζαν θαλασσοδάνεια δεξιά και αριστερά ανεξέλεγκτα, έπλητταν τις ίδιες τις τράπεζές τους. Μέχρι που έφτασε ο κόμπος στο χτένι κι έμειναν με άδεια ταμεία. Και τώρα κάνουν αναλύσεις επί αναλύσεων για να καταλήξουν σε συμπεράσματα που πάντα γνώριζαν, αλλά δεν έκαναν τίποτα γι αυτά. Όλες οι αναλύσεις συμπίπτουν στο συμπέρασμα ότι ένας στους πέντε δανειολήπτες με «κόκκινα» δάνεια ανήκει στην κατηγορία των στρατηγικών κακοπληρωτών, ενώ κοντά, και συγκεκριμένα μία στις επτά, είναι και η εκτίμηση για τις επιχειρήσεις-στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Πρόκειται για άτομα που έχουν σταματήσει να πληρώνουν το δάνειό τους για πάνω από δύο, τρία ή ακόμη και πέντε χρόνια. Αλλά ούτε ένα τηλεφώνημα από τράπεζες ή από εισπρακτικές εταιρείες δεν δέχτηκαν τόσο καιρό. Καμία απειλή για πλειστηριασμό ή για κατάσχεση του ακινήτου τους. Εντούτοις, πολλοί από αυτούς διατηρούν θυρίδα ή έχουν στείλει χρήματα στο εξωτερικό, συνήθως μικρά ποσά και πάντα μέσα από λογαριασμούς που τηρούν σε άλλες τράπεζες. Σταθερά πραγματοποιούν αγορές ειδών που υπερβαίνουν την οικονομική τους δυνατότητα. Συστηματικά επίσης αγνοούν τις κλήσεις των τραπεζών ή των εισπρακτικών εταιρειών στις οποίες έχει ανατεθεί η ενημέρωση για την καθυστέρηση στην οφειλή της. Ενίοτε κάποιοι από αυτούς εμφανίζονται στην τράπεζα συνήθως με την παρέμβαση ενός «γνωστού» προσώπου και προτείνουν την εξόφληση του υπολοίπου της οφειλής στεγαστικού δανείου (συνήθως είναι μεγάλα δάνεια της τάξης των 300.000, 400.000 ή 500.000 ευρώ) έναντι ενός γενναίου «κουρέματος». Έχει προηγηθεί φυσικά η παύση πληρωμών της μηνιαίας δόσης, που μπορεί να είναι π.χ. 1.000 ευρώ. Σύνηθες είναι επίσης ότι η πλειονότητα αυτών των δανειοληπτών είχε την πρόνοια να μεταβιβάσει εγκαίρως το μη υποθηκευμένο μέρος της περιουσίας που είχε σε συγγενείς, αλλά δεν λείπουν και περιπτώσεις που συμπεριφέρονται προκλητικά και δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια να αποκρύψουν τον πολυδάπανο βίο τους. Τι έκαναν λοιπόν τόσο καιρό οι τράπεζες; Γιατί δεν τους κυνήγησαν όπως κυνηγούν καθημερινά τον κάθε ανήμπορο και άνεργο δανειολήπτη με κόκκινο δάνειο; Πού είναι τα καθημερινά τηλεφωνήματα, οι απειλές, η τρομοκρατία που ακούν σε όλους τους ανήμπορους δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια;

Πρόσφατη έρευνα μεγάλης συστημικής τράπεζας επιβεβαιώνει ότι σημαντικό μέρος των στρατηγικών κακοπληρωτών εντοπίζεται μεταξύ αυτών που έχουν προσφύγει στον νόμο 3869, δηλαδή στον νόμο Κατσέλη. Δεν είναι τυχαίο ότι το 40% των περιπτώσεων που καταφεύγουν στον νόμο Κατσέλη απορρίπτεται από τα δικαστήρια. Πολλοί από αυτούς μάλιστα απορρίπτονται για τυπικούς λόγους και ο πιο συνήθης από αυτούς είναι ότι δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου, επειδή διαθέτουν π.χ. την εμπορική ιδιότητα, γεγονός που αποδίδεται σε καταχρηστική προσφυγή βάσει στρατηγικής, δηλαδή στην πρόθεσή τους να κερδίσουν χρόνο. Και οι τράπεζες απλά παρακολουθούν από απόσταση. Τους άφηναν ανενόχλητους επί δύο και τρία χρόνια, και ταυτόχρονα το έλλειμμα στα τραπεζικά ταμεία μεγάλωνε. Αλλά μέχρι τώρα βλέπαμε μόνο δημοσιεύματα για τους κακούς δανειολήπτες που από τα 300 ευρώ του μηνιαίου εισοδήματός τους, οι τράπεζες απαιτούσαν να πάρουν τα 250 ευρώ για να μην τους χαρακτηρίσουν μη συνεργάσιμους δανειολήπτες.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία των τραπεζών, δίπλα στην κατηγορία της αθέτησης των πληρωμών βάσει στρατηγικής, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό, που υπολογίζεται στο 20% έως 30%, το οποίο βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία να καταβάλει τη δόση των δανείων του. Σημαντικό, γύρω στο 50%, είναι και το ποσοστό εκείνων που μπορούν να πληρώσουν έστω και με δυσκολία, αλλά προσβλέπουν σε «κούρεμα» της οφειλής τους είτε γιατί οι αξίες των ακινήτων έχουν πέσει και θεωρούν αυτή την προσδοκία δικαιολογημένη είτε γιατί είναι μεταξύ αυτών που νιώθουν αδικημένοι διαπιστώνοντας ότι η κοινωνία επιβραβεύει με την ανοχή της την ανομία. Οι τραπεζίτες, προφανώς για να κρύψουν και να δικαιολογήσουν την εγκληματική τους αμέλεια προς τις ίδιες τους τις τράπεζες, διαδίδουν ψευδώς ότι «η αποκάλυψη των στρατηγικών κακοπληρωτών είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση για τις τράπεζες, στον βαθμό που κοινός τόπος είναι η αποφυγή αθέτησης της πληρωμής δανείου ή δανείων σε τράπεζα στην οποία δεν τηρούν τις καταθέσεις τους. Η απουσία μιας κοινής βάσης δεδομένων και ενός πλαισίου αποτελεσματικής συνεργασίας των τεσσάρων συστημικών τραπεζών –πόσο μάλλον των υπολοίπων μικρότερων τραπεζών– είναι η βασική αιτία που ερμηνεύει την αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να αντιμετωπίσει την απειλή των στρατηγικών κακοπληρωτών».

Πρόκειται για ένα τεράστιο ψέμα. Γιατί πάντα είχαν και έχουν στη διάθεσή τους όλα τα στοιχεία όλων των δανειοληπτών. Είτε πρόκειται για άτομα που πραγματικά βρίσκονται σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση, είτε ζουν πλουσιοπάροχα, αλλά απλά δεν πληρώνουν τα δάνειά τους. Υποστηρίζουν οι τραπεζίτες ότι το Περιουσιολόγιο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ικανό εργαλείο για τον εντοπισμό παρόμοιων περιπτώσεων, που με προκλητικό τρόπο και κυνισμό κρύβονται πίσω από τα κενά του κρατικού ή του ιδιωτικού συστήματος. Αρωγός φυσικά – υποστηρίζουν – σε αυτή την πρακτική υπήρξε το θεσμικό πλαίσιο που επέτρεψε την απαγόρευση των πλειστηριασμών ακινήτων για οκτώ συναπτά έτη.

Και συνεχίζουν τα ψέματα και τις δικαιολογίες. Όπως οι ίδιοι παραδέχονται στις εκθέσεις τους, υπήρχε πάντα κάποιος «γνωστός» ή «φίλος» μέσα από την τράπεζα που ήταν πάντα πρόθυμος να εξυπηρετήσει και να βρει το παραθυράκι στο νόμο για να συνεχίσουν να μην πληρώνουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Το ήξεραν και πριν το ξέρουν και τώρα. Οι υψηλού κύρους δανειολήπτες την έβγαζαν πάντα καθαρή χωρίς να πληρώνουν ούτε μισό ευρώ, αλλά το ανελέητο κυνηγητό των αδύναμων οικονομικά δανειοληπτών δεν σταμάτησε ποτέ. Ο εκφοβισμός, οι απειλές, η τρομοκράτηση ήταν πάντα μέθοδοι που τις εφάρμοζαν σε όσους δεν είχαν γνωριμίες μέσα στις τράπεζες. Κι άφησαν και αυτό το θέμα να γίνει ένα βουνό που τώρα κινδυνεύει να πέσει και να τους πλακώσει γιατί δεν «βγαίνουν» οι στόχοι της μείωσης του αριθμού των κόκκινων δανείων μέχρι το 2019 όπως υποσχέθηκαν στον SSM. Κι επειδή είναι πλέον ορατός γι αυτούς ο κίνδυνος της εκπαραθύρωσής τους από τις θεσούλες τους στις διοικήσεις των τραπεζών.

Όλα τα άλλα είναι απλά δικαιολογίες και η συνέχιση της εγκεφαλικής δηλητηρίασης κατά του πολίτη μέσω των υποτακτικών προς τις τράπεζες ΜΜΕ, που συνεχίζουν το θεάρεστο έργο τους, της υπεράσπισης των τραπεζιτών.