Στην Ελλάδα της κρίσης… το «φακελάκι» ζει και βασιλεύει!

Τέσσερις στους δέκα ασθενείς δίνουν το γνωστό σε όλους μας φακελάκι πριν την επέμβαση έπειτα από αίτημα των γιατρών- Τι άλλο δείχνει έρευνα για την παραοικονομία στον τομέα της υγείας.

 

Γιατρειά με… φακελάκι καλούνται να βρουν οι ασθενείς στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας. Εν μέσω οικονομική κρίσης και παρότι οι περισσότεροι Έλληνες με το ζόρι τα βγάζουν πέρα και συχνά αδυνατούν να πληρώσουν ακόμη και για τις βασικές τους ανάγκες, κάποιοι γιατροί επιμένουν να θησαυρίζουν σε βάρος τους.

Το περίφημο φακελάκι ζει και βασιλεύει και συνεχίζει να αποτελεί “πληγή” για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η κρίση όχι μόνο δεν μείωσε, αλλά διπλασίασε τα φακελάκια στα δημόσια νοσοκομεία, με τη διαφορά ότι αυτοί που αγαπούν το μαύρο χρήμα επιχειρούν να… διευκολύνουν τα υποψήφια θύματά τους, κάνοντας μια μικρή έκπτωση στα ποσά που ζητούν σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες που βλέπουν συχνά το φως τη δημοσιότητας και βάσει των στοιχείων που έχουν στα χέρια τους οι αρχές, η ταρίφα ξεκινά από 300 ευρώ και μπορεί να φτάσει έως και τις 2.000 ευρώ. Τα χρήματα αυτά ζητούνται από τους ασθενείς είτε για να προηγηθούν στη λίστα αναμονής για μία επέμβαση είτε για να τα πάρει ως αμοιβή ο γιατρός που θα κάνει την επέμβαση. Βέβαια, το ενθαρρυντικό είναι ότι όλο και περισσότεροι ασθενείς αρνούνται να δώσουν φακελάκι στους αδίστακτους γιατρούς που το ζητούν και μάλιστα το καταγγέλλουν στις αστυνομικές αρχές.
Σύμφωνα με μελέτη για την παραοικονομία στην υγεία, η οποία διεξήχθη από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου σε συνεργασία με το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, τρεις στους δέκα πολίτες (32,4%) που απευθύνονται στα δημόσια νοσοκομεία καταφεύγουν σε παραοικονομικές συναλλαγές. Οι τέσσερις στους δέκα δίνουν “φακελάκι” πριν την παροχή των υπηρεσιών, έπειτα από σχετικό αίτημα των γιατρών. Η πρώτη αιτία καταβολής πρόσθετων πληρωμών στα δημόσια νοσοκομεία είναι η διασφάλιση της πρόσβασης σε αυτά ή και της μείωσης του χρόνου αναμονής σε ποσοστό 80%. Φακελάκι για έκφραση ευγνωμοσύνης στον γιατρό καταβάλλεται από το 13,6% των πολιτών.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο χρηματισμός δεν φαίνεται να τιμωρείται, καθώς οι υποθέσεις των γιατρών που κατηγορούνται ότι ζήτησαν και πήραν φακελάκι ή έχουν συλληφθεί με προσημειωμένα χαρτονομίσματα βαλτώνουν στο πειθαρχικό συμβούλιο, μένουν στα συρτάρια επί μήνες και τελικώς παραγράφονται.
Όσον αφορά στους ίδιους τους ασθενείς, τις περισσότερες φορές, παρά το ακριβό τίμημα που πληρώνουν για την υγεία τους, δεν καταγγέλλουν το γεγονός, γιατί γνωρίζουν ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χρειαστούν ξανά τη βοήθεια οποιουδήποτε γιατρού, τόσο για τους ίδιους όσο και για κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο. Ωστόσο, υπάρχουν και οι πιο… τολμηροί, οι οποίοι έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, που δεν υποκύπτουν στους εκβιασμούς και τελικά καταγγέλλουν την απαράδεκτη τακτική κάποιων γιατρών.

Καμία δικαιολογία

“Δεν υπάρχει δικαιολογία για το φακελάκι. Ούτε οι χαμηλές αμοιβές των γιατρών ούτε οι συνθήκες εργασίας τους δικαιολογούν κάτι τέτοιο. Τα έχουμε καταδικάσει αυτά τα φαινόμενα. Αυτό που μπορούν να κάνουν οι γιατροί είναι είτε να διεκδικήσουν με απεργίες όσα δικαιούνται σε θέμα αμοιβών είτε να φύγουν από το σύστημα υγείας και να… πουλήσουν την επιστήμη τους όσο νομίζουν”, δηλώνει στη “ΜτΚ” ο νέος διοικητής της 4ης ΥΠΕ Μακεδονίας και Θράκης και πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ) Στρατής Πλωμαρίτης και προσθέτει ότι το φακελάκι κυρίως ζητείται σε επεμβατικές ιατρικές (χειρουργεία).

“Είναι σημαντικό να σκεφτούμε τρόπους ώστε οι γιατροί που προσεγγίζουν τον άρρωστο και το κάθε περιστατικό να μην παρεμβαίνουν σε θέμα σειράς προτεραιότητας. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα στο διαδίκτυο όπου θα αναρτώνται και θα μπορούν να τα δουν όλοι, τα χειρουργεία που προγραμματίζονται σε κάθε κλινική και ποιος έχει σειρά. Κι όλο αυτό το σύστημα να το διαχειρίζεται η γραφειοκρατία του νοσοκομείου κι όχι ο γιατρός”, εξηγεί ο κ. Πλωμαρίτης.

Παράλληλα, τονίζει ότι ακόμη και στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, οι γιατροί που εργάζονται σ’ αυτά δεν πρέπει να έχουν επαφή με τα χειρουργεία, διότι μπορεί να βάλουν το δικό τους περιστατικό ως πιο επείγον από ένα άλλο.

“Άλλες συνθήκες που ευνοούν τέτοια φαινόμενα χρηματισμού είναι η πίεση και οι ελλείψεις. Για παράδειγμα, υπάρχει μόνο μία ρευματολογική κλινική με μόλις δύο γιατρούς που καλύπτει μια γεωγραφική περιοχή από την Αλεξανδρούπολη έως τη Λάρισα. Τη μέρα που ανοίγουν τα ραντεβού, την ίδια μέρα κλείνουν κιόλας και όσοι ασθενείς τηλεφωνούν στη συνέχεια πρέπει να ξανατηλεφωνήσουν έπειτα από έναν μήνα”, επισημαίνει ο κ. Πλωμαρίτης.

Δώστε άδειο… φακελάκι

Την αντίθεσή της σε φαινόμενα χρηματισμού συναδέλφων της έχει εκφράσει επανειλημμένα η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ), ενώ συνιστά στους πολίτες, όταν τους ζητούν φακελάκι, να δίνουν ένα… άδειο.

“Η ΟΕΝΓΕ έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει τον χρηματισμό των γιατρών ως κοινωνικό έγκλημα. Μάλιστα, η καμπάνια που ξεκίνησε το 2010 καλώντας τους πολίτες να αποφεύγουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο να ενδίδουν σε πιέσεις για χρηματισμό των γιατρών, είχε τον τίτλο “αν σου ζητήσουν φακελάκι, δώσε ένα άδειο” και χιλιάδες αφίσες που τυπώσαμε αναρτήθηκαν σε νοσοκομεία, κέντρα υγείας και χώρους συνάθροισης”, τονίζει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ Δημήτρης Βαρνάβας και προσθέτει ότι η ελληνική πολιτεία οφείλει να απομακρύνει από το δημόσιο σύστημα υγείας τους γιατρούς που αποδεδειγμένα χρηματίζονται, δίνοντας ταυτόχρονα στους έντιμους γιατρούς ένα αξιοπρεπές μισθολόγιο.

Μάλιστα, αναφέρει ότι αυτοί που ζητούν φακελάκι δεν έχουν ανάγκη τα χρήματα. Είναι άνθρωποι με κακό χαρακτήρα και χωρίς αρχές. Μπορεί να έχουν 3 σπίτια και 2 τζιπ και το κάνουν, διότι θεωρούν ότι τους το οφείλει ο ασθενής.

Άλλωστε, σύμφωνα με την ΟΕΝΓΕ, η καταγγελία περιστατικών χρηματισμού αποτελεί το βασικό μέσο άμυνας των πολιτών, οι οποίοι δοκιμάζονται τα τελευταία χρόνια από την κρίση. Η πάταξη της διαφθοράς στον χώρο της υγείας και όχι μόνο αποτελεί κυρίαρχο χαρακτηριστικό κοινωνιών υψηλού επιπέδου, καθώς η διαφθορά σχετίζεται με υπανάπτυξη και φτώχεια.

Δυστυχώς, η Ελλάδα κατέχει την πρώτη ευρωπαϊκή θέση σε διαφθορά στην υγεία, όπως προκύπτει από την έρευνα “Euro Health Consumer Index 2014”. Συγκρίνεται με χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ουγγαρία, ενώ η Πορτογαλία και η Ισπανία απέχουν σημαντικά, καθώς οι πολίτες τους δηλώνουν ότι δεν δίνουν σχεδόν ποτέ φακελάκι.

Tην οριστική αποπομπή των επίορκων γιατρών από το δημόσιο σύστημα υγείας αλλά και την αναβάθμιση του ιατρικού μισθολογίου “πείνας” των ιατρών του ΕΣΥ ζητεί και ο πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) Μιχάλης Βλασταράκος. Όπως αναφέρει, “ο ΠΙΣ καταδικάζει απερίφραστα κάθε φαινόμενο διαφθοράς και χρηματισμού δημοσίων λειτουργών σε οποιοδήποτε επίπεδο και καλεί τους πολίτες να καταγγέλλουν τέτοιες περιπτώσεις, οι οποίες τυχόν υποπίπτουν στην αντίληψή τους. Ο ΠΙΣ θεωρεί ότι είναι απαράδεκτη και ανάλγητη εκείνη η συμπεριφορά δημοσίων λειτουργών, οι οποίοι, σε μία εποχή ανθρωπιστικής κρίσης που απαιτεί κοινωνική αλληλεγγύη, εκμεταλλεύονται τη θέση τους και την ανάγκη των συνανθρώπων τους στην πιο δύσκολη στιγμή των τελευταίων”.

Εκκρεμούν υποθέσεις

Όπως εξηγεί ο κ. Βαρνάβας, “αγκάθι” παραμένει και η στελέχωση του πειθαρχικού του ΚΕΣΥ του υπουργείου Υγείας. Κι αυτό, διότι απαρτίζονται πλέον από δικαστικούς, οι οποίοι, όμως, βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση.

“Τα τελευταία τρία χρόνια οι δικαστές που τοποθετούνται στο ΚΕΣΥ του υπουργείου Υγείας ήταν λίγο πριν από τη συνταξιοδότηση. Συνεπώς, προλάβαιναν να εξετάσουν 1-2 υποθέσεις κι έφευγαν, οπότε οι υπόλοιπες υποθέσεις έκαναν μήνες αναμονής, για να εξεταστούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν υποθέσεις γιατρών που αθωώθηκαν στο δικαστήριο, αλλά ακόμη δεν έχουν περάσει από πειθαρχικό”, τονίζει ο κ. Βαρνάβας.

Παράλληλα, αναφέρει ότι “είπαμε στη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας να ζητήσει από το υπουργείο Δικαιοσύνης να τοποθετεί δικαστές που έχουν τουλάχιστον 3 χρόνια θητείας μπροστά τους”.

Τα περιστατικά

– 28 Φεβρουαρίου 2015: Γυναικολόγος του νοσοκομείου Μυτιλήνης συλλαμβάνεται έπειτα από καταγγελία για παθητική δωροδοκία. Είχε ζητήσει φακελάκι 250 ευρώ, προκειμένου να πραγματοποιήσει τοκετό με καισαρική τομή.

 

– 26 Φεβρουαρίου 2015: Γυναικολόγος του νοσοκομείου “Έλενα Βενιζέλου” συλλαμβάνεται από αστυνομικούς του τμήματος Εσωτερικών Υποθέσεων μετά την ολοκλήρωση χειρουργικής επέμβασης κι ενώ έπαιρνε από το συνοδό τής χειρουργημένης γυναίκας φακελάκι 250 ευρώ. Τα χρήματα ήταν προσημειωμένα.

 

– 21 Νοεμβρίου 2014: Διευθυντής της οφθαλμολογικής κλινικής του νοσοκομείου Κατερίνης συλλαμβάνεται για φακελάκι 300 ευρώ, προκειμένου να παρακάμψει τη λίστα αναμονής των χειρουργείων και να προηγηθεί 66χρονος για επέμβαση καταρράκτη.

 

– 14 Οκτωβρίου 2014: Γυναικολόγος του νοσοκομείου “Άγιος Δημήτριος της Θεσσαλονίκης συλλαμβάνεται, μετά από καταγγελία ασθενούς, γιατί ζήτησε και πήρε φακελάκι 50 ευρώ για να τη χειρουργήσει. Τα χρήματα ήταν προσημειωμένα.

 

– 3 Σεπτεμβρίου 2014: Διευθυντής της πανεπιστημιακής χειρουργικής κλινικής στο “Γ. Γεννηματάς” της Θεσσαλονίκης συλλαμβάνεται γιατί ζήτησε φακελάκι 1.000 ευρώ από 20χρονο, προκειμένου να τον χειρουργήσει. Τα χρήματα ήταν προσημειωμένα.

 

– 10 Ιουλίου 2014: Διευθυντής καρδιολογικής κλινικής στον “Ευαγγελισμό” συλλαμβάνεται να παίρνει φακελάκι 1.500 ευρώ από ασθενή, προκειμένου να τον χειρουργήσει. Τελικά, με καθυστέρηση ο ασθενής χειρουργείται, αλλά λίγες ημέρες μετά πεθαίνει.

 

– 4 Σεπτεμβρίου 2013: Ορθοπεδικός του νοσοκομείου Κιλκίς πήρε φακελάκι 400 ευρώ από 33χρονο ως… ένδειξη ευγνωμοσύνης του νεαρού προς τον γιατρό που χειρούργησε την 85χρονη μητέρα του.

Τα μέτρα που δεν ίσχυσαν

Η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, με επικεφαλής τον Μάκη Βορίδη, είχε προβεί σε σχετικές ανακοινώσεις για την πάταξη της διαφθοράς στο χώρο της υγείας. Όπως είχε πει, οι ποινές που θα επιβάλλονταν σε όσους γιατρούς ζητούν φακελάκι και πιάνονται στα πράσα θα ήταν βαριές και θα μετατρέπονταν σε κακούργημα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα χρόνια φυλάκισης.
Ταυτόχρονα, φρένο στα φαινόμενα διαφθοράς θα έβαζε και η δημιουργία ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής των ασθενών που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση στα δημόσια νοσοκομεία. Το σύστημα θα ήταν προσβάσιμο, ώστε να μπορεί κάποιος να ελέγχει εάν παρακάμπτεται παράνομα η σειρά προτεραιότητας.

Επιπλέον, θα γινόταν προληπτικός έλεγχος του χρόνου νοσηλείας σε όλες τις χειρουργικές κλινικές του ΕΣΥ, ώστε να μη χρησιμοποιείται πλέον από τους γιατρούς η καθυστέρηση ως μοχλός πίεσης στους ασθενείς, για να δώσουν φακελάκι, προκειμένου να μπουν πιο γρήγορα στο χειρουργείο.
Όλα αυτά, βέβαια, επρόκειτο να αρχίσουν να υλοποιούνται τον Ιανουάριο του 2015, κάτι που δεν έγινε. Μάλιστα, στο στάδιο της επεξεργασίας βρισκόταν και η ιδέα για την παροχή δυνατότητας στους πολίτες να καταγγέλλουν επώνυμα ή και ανώνυμα κρούσματα εκβιασμού εις βάρος τους, προκειμένου να δώσουν φακελάκι σε γιατρούς του ΕΣΥ. Για το σκοπό αυτό θα υπήρχε διασύνδεση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών (ΣΕΥΥΠ, ΣΔΟΕ, ΥΠΕΔΥΦΚΑ, οικονομική αστυνομία), ώστε να ελέγχονται τα οικονομικά δεδομένα του παρανομούντος.

Τι λεει το υπουργείο Υγείας

Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, μετά τον χρηματισμό του γιατρού στο “Έλενα Βενιζέλου”, καταδίκασε το περιστατικό και ανακοίνωσε ότι δρομολογεί την αναθεώρηση του νομικού πλαισίου, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία καταγγελίας ανάλογων περιστατικών από τους πολίτες. Εξάλλου, ο υπουργός Παναγιώτης Κουρουμπλής έχει δώσει εντολή στο Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) να προχωρήσει σε “χαρτογράφηση” των χειρουργικών κλινικών του ΕΣΥ και του μέσου χρόνου νοσηλείας των περιστατικών. Η ενέργεια αυτή αναμένεται να μειώσει σημαντικά το φακελάκι, το οποίο εκτιμάται ότι αφορά το 15% των δαπανών υγείας.

 

Πηγή: Εφημερίδα Μακεδονία